พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว พระนามเดิมว่า เจ้าฟ้าจุฑามณี เป็นพระราชโอรสองค์ที่ 3 ในรัชกาลที่ 2 และสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี และเป็นพระอนุชาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระราชสมภพเมื่อวันที่ 4 กันยายน พ.ศ.2351 ในสมัยรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์
ในสมัยรัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ พระราชทานบวรราชาภิเษก ให้มียศศักดิ์เสมอพระเจ้าแผ่นดิน เป็น “พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว” ซึ่งเป็นสมัยเดียวในสมัยรัตนโกสินทร์ ที่มีพระมหากษัตริย์พร้อมกันถึง 2 พระองค์

ซึ่งชาวต่างชาติรู้จักกันในพระนาม The Second King หรือกษัตริย์วังหน้า
พระองค์เสด็จสวรรคเมื่อวันที่ 7 มกราคม พ.ศ.2408 ณ พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ (ภายในพระราชวังบวรสถานมงคล ปัจจุบัน คือ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร) พระชนมพรรษา 58 พรรษา

ข้อมูล : บางส่วนจากหนังสือพระจอมเกล้า พระเจ้ากรุงสยาม :เปิดกรุภาพเก่ากรุงสยามสมัยรัชกาลที่ 4 เบื้องหลังประวัติศาสตร์ในหนังทวิภพ และหนังสือประชุมภาพประวัติศาสตร์แผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว