สำนักนโยบายและแผนกลาโหมเริ่มต้นจากแนวคิดของ พลเอก ทวนทองสุวรรณทัต ปลัดกระทรวงกลาโหมในการกำหนดนโยบายและแนวทางการพัฒนาในการจัดหน่วย โดยมีความเห็นว่าสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม มีหน้าที่เสนอความเห็นวางแผน และอำนวยการ ประสานงาน และดำเนินการเกี่ยวกับการพิจารณากลั่นกรองเสนอความเห็น วางแผน อำนวยการ ประสานงาน และดำเนินงานจากส่วนราชการต่างๆที่เสนอรายงานให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเพื่อพิจารณาตกลงใจ สั่งการ หรืออนุมัติ แต่ไม่มีหน่วยงานใดรับผิดชอบโดยตรงจึงเห็นควรให้มีการจัดตั้งหน่วยงานที่มีหน้าที่เป็นฝ่ายอำนวยการหรือเป็นฝ่ายเสนาธิการให้กับสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมโดยตรงโดยได้นำเรียนขอความเห็นชอบจากพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เพื่อกรุณาให้ความเห็นชอบ เมื่อ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๔ รวมทั้งได้กำหนดแนวทางในการจัดตั้งสำนักนโยบายและแผนกลาโหมในขั้นต้น โดยการปรับโอน แผนกสภากลาโหมจากกองระเบียบการ กรมเสมียนตราและแผนกอัตรากำลังพลจากกองการกำลังพลกรมเสมียนตรา แล้วเปลี่ยนชื่อเป็นแผนกการประชุม และแผนกการจัดและอัตรา รวมทั้งจัดตั้งแผนกเพิ่มขึ้นใหม่อีก ๓ แผนก ได้แก่ แผนกแผน แผนกระดมสรรพกำลัง และ แผนกการศึกษารวมทั้งจัดตั้งกองนโยบายและแผนเป็นส่วนราชการของกรมเสมียนตรา เพื่อทำหน้าที่ฝ่ายอำนวยการในงานด้านต่างๆ มีส่วนราชการขึ้นตรงรวม ๕ แผนก ได้แก่ แผนกแผน แผนกระดมสรรพกำลัง แผนกการศึกษา แผนกการจัดและอัตราและแผนกการประชุม

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๒๖ พลเอก ชำนาญนิลวิเศษ ปลัดกระทรวงกลาโหม ได้พิจารณาเห็นว่า กองนโยบายและแผน กรมเสมียนตราเป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในด้านฝ่ายอำนวยการให้กับสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ซึ่งมีปริมาณงานเพิ่มขึ้นจากเดิมเป็นอันมาก และขาดเอกภาพในการปฏิบัติงาน จึงได้มีคำสั่งส?ำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม (เฉพาะ) ลับที่ ๑๘๐/๒๖ ลงวันที่ ๑๑ ตุลาคม ๒๕๒๖ ให้จัดตั้งสำนักนโยบายและแผนกลาโหม (อัตราเพื่อพราง) เป็นส่วนขึ้นตรงต่อกองบังคับการสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม (ปัจจุบันแปรสภาพเป็นสำนักปลัดกระทรวงกลาโหม)ให้ทดลองปฏิบัติหน้าที่เป็นฝ่ายเสนาธิการของสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ตั้งแต่วันที่๑ พฤศจิกายน ๒๕๒๖ เป็นต้นไป สำนักนโยบายและแผนกลาโหมจึงได้ยึดถือวันที่ ๑ พฤศจิกายน เป็นวันสถาปนาสำนักนโยบายและแผนกลาโหมนับแต่นั้นเป็นต้นมา

 

วิสัยทัศน์
สำนักนโยบายและแผนกลาโหม เป็นองค์กรนำในการสร้างความร่วมมือด้านความมั่นคง พิจารณาเสนอความเห็น อำนวยการและดำเนินงานเกี่ยวกับนโยบายและแผนยุทธศาสตร์ในระดับกระทรวง ประสานการปฏิบัติในการพัฒนาประเทศเพื่อความมั่นคงและการช่วยเหลือประชาชน ส่งเสริมและสนับสนุนหน่วยงานของกระทรวงกลาโหมในการปฏิบัติภารกิจตามรัฐธรรมนูญ เพื่อให้ประเทศชาติเกิดความมั่นคงประชาชนมีสันติสุขอย่างยั่งยืน

 

ภารกิจ
มีหน้าที่พิจารณาเสนอนโยบาย อำนวยการประสานงาน และด?ำเนินการเกี่ยวกับนโยบายและยุทธศาสตร์ด้านการป้องกันประเทศนโยบายและยุทธศาสตร์ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของกระทรวงกลาโหม ทั้งระบบการควบคุมบังคับบัญชาและระบบการบริหารราชการทั่วไป นโยบายและแผนด้านการทหาร การข่าว การส่งกำลังบำรุงการระดมสรรพกำลัง การต่างประเทศ การพัฒนาประเทศ และการช่วยเหลือประชาชนและมีหน้าที่ควบคุม กำกับดูแลการปฏิบัติของส่วนราชการในกระทรวงกลาโหมให้เป็นไปตามนโยบายและยุทธศาสตร์ที่กระทรวงกลาโหมกำหนด การจัดทำและปรับปรุงแก้ไขอัตราของส่วนราชการในกระทรวงกลาโหมการฝึก การศึกษาอบรมในต่างประเทศ การวิเทศสัมพันธ์ กิจการของสภากลาโหม การรักษาความปลอดภัย และปฏิบัติงานอื่นตามที่ได้รับมอบหมาย มีผู้อำนวยการส?ำนักนโยบายและแผนกลาโหมเป็นผู้บังคับบัญชารับผิดชอบจนกระทั่งปี พ.ศ.๒๕๒๗ ได้มีการประกาศใช้พระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการและกำหนดหน้าที่ของส่วนราชการสำนักงานเลขานุการรัฐมนตรีและสำนักงานปลัดกระทรวง กระทรวงกลาโหม พ.ศ.๒๕๒๗ ให้จัดตั้งสำนักนโยบายและแผนกลาโหมจากเดิมเป็นอัตราเพื่อพรางเป็นอัตราถาวรเพื่อให้การปฏิบัติงานของสำนักนโยบายและแผนกลาโหม ตามอัตราเพื่อพรางมีผลงานเป็นที่ยอมรับจากส่วนราชการต่าง ๆ และเพื่อตอบสนองปริมาณงานที่เพิ่มมากขึ้น

 

• สำนักนโยบายและแผนกลาโหม