ทหารผ่านศึก บุคคลเหล่านี้มีความ สำคัญต่อประเทศชาติ ควรแก่ การยกย่องเชิดชูเกียรติ หากไม่มี บุคคลเหล่านี้ประเทศชาติจะดำรงความเป็น เอกราชไม่ได้ ตราบจนเท่าทุกวันนี้ จะมีสัก กี่คนที่รู้ความหมายของคำว่า ทหารผ่านศึก คำๆ นี้คนส่วนใหญ่คิดว่ามีเฉพาะทหารสาม เหล่าทัพ ความจริงแล้ว “ทหารผ่านศึก” ตามความหมายในพระราชบัญญัติองค์การ สงเคราะห์ทหารผ่านศึก พ.ศ. ๒๕๑๐ หมายถึง ทหารหรือบุคคล ซึ่งมีตำแหน่งหน้าที่ใน ราชการทหาร หรือบุคคลซึ่งทำหน้าที่ทหาร ตามทกี่ระทรวงกลาโหมกำหนด และได้กระทำหน้าที่นั้นในการสงครามหรือในการรบ ไม่ว่า ภายในหรือภายนอกราชอาณาจักร หรือในการปราบปรามการจลาจล หรือทหาร หรือบุคคล ซึ่งทำการป้องกันหรือปราบปรามการกระทำ อันเป็นภัยต่อความมั่นคง หรือความปลอดภัย แห่งราชอาณาจักรไม่ว่าภายในหรือภายนอก ราชอาณาจักร ตามที่กระทรวงกลาโหม หรือ สำนักนายกรัฐมนตรีกำหนด

ทหารผ่านศึกแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท

๑. ทหารผ่านศึกประจำการ หมายถึง ทหารผ่านศึกผู้ที่กำลังรับราชการทหาร หรือ ราชการประจำในกระทรวง ทบวง กรม เว้น แต่ผู้ที่เป็นข้าราชการการเมือง ข้าราชการ วิสามัญหรือลูกจ้าง (ทหารผ่านศึกประจำการ นี้จะมีสิทธิในการรับการสงเคราะห์ในระหว่างกำลังปฏิบัติการรบเท่านั้น เมื่อเสร็จสิ้นภารกิจแล้ว จะหมดสิทธิในการได้รับการสงเคราะห์

๒. ทหารผ่านศึกนอกประจำการ หมายถึง ทหารผ่านศึกผู้ที่มิใช่ทหารผ่านศึกประจำการ
นอกจากนี้ยังมีผู้ที่เกี่ยวข้องกับความหมาย ของทหารผ่านศึกอีกคือ
– ครอบครัวทหารผ่านศึก หมายถึง บิดา มารดา สามี หรือภรรยา และบุตร ที่ถูกต้อง ตามกฎหมายของทหารผ่านศึกเท่านั้น
– ทหารนอกประจำการ หมายถึง ทหารกอง หนุนประเภทที่ ๑ หรือผู้ที่พ้นราชการทหาร ประเภทที่ ๑ รวมทั้งนายทหารสัญญาบัตร และ นายทหารประทวนนอกประจำการ ซึ่งมีสิทธิได้รับการเบี้ยหวัดหรือบำนาญตามกฎหมาย ว่าด้วยบำเหน็จบำนาญข้าราชการ ทั้งนี้ ไม่ว่า จะเป็นทหารผ่านศึกหรือไม่

เมื่อได้ทราบความหมายของทหารผ่านศึก ไปเรียบร้อยแล้ว ท่านผู้อ่านอาจจะสงสัยว่า หากทหารที่ไปปฏิบัติหน้าที่ป้องกันประเทศกลับมาแล้วพิการทุพพลภาพ เสียชีวิต หรือ ปลอดภัยกลับมาเมื่อปลดประจำการแล้วจะมี หน่วยงานใดรองรับให้การดูแลช่วยเหลือ คำตอบก็คือ นอกจากต้นสังกัดของตนเองแล้ว ยัง มีองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชปูถัมภ์ ซึ่งเป็นอีกหน่วยงานหนึ่ง ที่ทำหน้าที่ ดูแลทหารผ่านศึก ครอบครัวทหารผ่านศึก ทหารนอกประจำการ ตลอดจนผู้ที่กำลัง ปฏิบัติหน้าที่ในการป้องกันประเทศ ปัจจุบัน

องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรม ราชูปถัมภ์ มีทหารผ่านศึกและครอบครัว ทหารผ่านศึกอยู่ในความดูแลประมาณ ๓ ล้านคน โดยให้การสงเคราะห์ดูแลในด้าน ต่าง ๆ ได้แก่ การสงเคราะห์ด้านการเกษตร, การสงเคราะห์ด้านการอาชีพ, การสงเคราะห์ด้าน การสวัสดิการและการศึกษา, การสงเคราะห์ ด้านการรักษาพยาบาล, การสงเคราะห์ด้าน การให้สินเชื่อ รวมทั้งการสงเคราะห์ด้านการส่งเสริมสิทธิและเกียรติ จึงสามารถกล่าวได้ว่า หากแม้จะมีสิ่งใดเกิดขึ้นกับบุคคลเหล่านี้จาก การปฏิบัติหน้าที่ราชการรับใช้ประเทศชาติ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรม ราชูปถัมภ์ จะคอยดูแลอยู่เคียงข้างพวกเขา และครอบครัวตลอดไป

จากกระแสพระราชดำรัสของพระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว องค์อุปถัมภ์องค์การ สงเคราะห์ทหารผ่านศึกที่ทรงพระราชทาน ไว้ว่า “จงช่วยทหารผ่านศึก เพื่อให้เขา ช่วยตนเองได้” ดังนั้น การดำเนินงาน ขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกจึง เน้นหนักไปในด้านการช่วยเหลือให้บุคคล เหล่านั้นสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีเกียรติมีศักดิ์ศรี มีอาชีพเลี้ยงตัวเอง และครอบครัว ซึ่งในการดำเนินการส่วน นี้ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ได้ ดำเนินงานอย่างครบวงจร เริ่มตั้งแต่การให้ คำปรึกษาแนะนำด้านอาชีพ การฝึกอาชีพ การพัฒนาและส่งเสริมอาชีพ การฝึกฝน เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์และความชำนาญ ตลอดจนช่วยเหลือในการจัดหางาน สำหรับ การฝึกอาชีพจะดำเนินการทั้งในส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค โดยในส่วนกลางมีการจัด ตั้งศูนย์ฝึกอาชีพ และในส่วนภูมิภาค จัดให้ มีหน่วยฝึกอาชีพเคลื่อนที่เพื่อไปทำการฝึก อาชีพยังภูมิลำเนาของทหารผ่านศึก ตาม ที่สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขตต่าง ๆ ขอรับการสนับสนุนมา นอกจากนี้ ยังจัดตั้งโรงงานในอารักษ์ เพื่อรับนักเรียนที่ สำเร็จการฝึกอบรมอาชีพจากศูนย์ฝึกอาชีพ เข้าทำงานเพื่อเสริมให้มีความชำนาญและ ประสบการณ์ โดยรับสมัครทหารผ่านศึกและ ครอบครัวที่ผ่านการทดสอบฝีมือเข้าทำงาน โดยโรงงานในอารักษ์จะรับจ้างผลิตงานด้าน ต่าง ๆ อาทิ ตัดเย็บเสื้อผ้า งานช่างไม้ ครุภัณฑ์ งานช่างเชื่อม งานเย็บหนัง และงานเจียระไนพลอย และประณีตศิลป์ รับผลิตงานให้กับส่วนาชการ รัฐวิสาหกิจ และเอกชน

นอกจากนี้ องค์การสงเคราะหท์หารผ่านศึก ยังได้จัดที่ดินทำกินทางการเกษตรให้กับ ทหารผ่านศึก ในรูปแบบนิคมเกษตรกรรมในภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อบรรจุทหารผ่านศึกเข้า อยู่อาศัย และประกอบอาชีพโดยมีการจัดหา พันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ รวมทั้งให้คำปรึกษาแนะนำ ตลอดจนสนับสนุนอุปกรณ์ต่าง ๆ และในกรณี ที่ทหารผ่านศึกต้องการทุนในการประกอบ อาชีพ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ก็ยัง มีเงินทุนสงเคราะห์ให้กู้ยืมโดยคิดดอกเบี้ย ในอัตราต่ำ หรือเงินทุนบางประเภทก็ ไม่คิดดอกเบี้ยในโอกาสวันทหารผ่านศึก ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๗ อันเป็นวันที่ระลึกถึง ทหารผ่านศึกผู้เสียสละชีพ เลือดเนื้อ เพื่อชาติและประชาชน กำลังเวียนมาอีกวาระหนึ่ง องค์การ สงเคราะห์ทหารผ่านศึก ได้กำหนดกิจกรรม ต่าง ๆ เพื่อเป็นการแสดงความระลึกถึง และเชิดชูเกียรติทหารผ่านศึก ระหว่างวันที่ ๒๔ มกราคม ถึง ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๗ โดย ในส่วนภูมิภาคจะมีการจัดงานและพิธีต่าง ๆ ณ สำนักงานสงเคราะห์ทหารผ่านศึกเขต ทุกเขต สำหรับส่วนกลาง พลเอก ชัยวัฒน์ สท้อนดี ผู้อำนวยการองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ได้กำหนดจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ โดยในวันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๕๗ ประกอบ พิธีทางศาสนาอิสลาม ณ มูลนิธิเพื่อศูนย์กลาง อิสลามแห่งประเทศไทย ต่อมาในวันที่ ๒๖ มกราคม ๒๕๕๗ ประกอบพิธทีางศาสนาคริสต์ ณ วัดแม่พระฟาติมา (ดินแดง) ในวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๕๗ ประกอบพิธีทางศาสนาพุทธ ณ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก