ทันตกรรมจัดฟัน คือ สาขาหนึ่งของทันตกรรมซึ่งจะเกี่ยวข้องกับการแก้ไขฟันและขากรรไกรที่อยู่ในตำแหน่งที่ไม่ถูกต้อง ฟันยื่น และฟันที่ขบกันไม่พอดีจะทำให้ยากต่อการทำความสะอาด และมีความเสี่ยงต่อการสูญเสียฟันก่อนวัยอันควรเนื่องมาจากฟันผุและโรคเหงือก นอกจากนี้ยังทำให้เกิดการกดทับต่อกล้ามเนื้อที่ใช้ในการบดเคี้ยวซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ อาการปวดที่ข้อต่อขากรรไกร คอ ไหล่ และหลังได้ ฟันที่ยื่นหรือไม่อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมก็ยังทำลายบุคลิกภาพอีกด้วย
ประโยชน์ของทันตกรรมจัดฟันนั้น รวมถึงสุขภาพปากที่แข็งแรงขึ้น ลักษณะบุคลิกภาพที่น่าพึงใจกว่าเดิม และฟันที่สามารถจะคงทนไปตลอด เราจะทราบได้อย่างไรว่าเราต้องการทันตกรรมจัดฟัน มีเพียงทันตแพทย์หรือทันตแพทย์จัดฟันเท่านั้นที่จะสามารถตัดสินได้ว่าคุณควรจะจัดฟันหรือไม่ จากการวินิจฉัยด้วยประวัติการรักษาทางการแพทย์และทันตกรรม การตรวจในคลินิก แบบพิมพ์ฟันของคุณ และภาพเอกซเรย์คุณอาจต้องรับการจัดฟันถ้าคุณมีปัญหาต่อไปนี้
ฟันบนยื่น – ฟันบนยื่นออกมาข้างหน้ามาก
ฟันล่างยื่น – ฟันล่างยื่นออกมาข้างหน้ามาก
ฟันกัดคร่อม – ฟันบนไม่สามารถขบได้พอดีกับฟันล่าง มีลักษณะขบแบบไขว้
ฟันสบเปิด – เมื่อขบฟันแล้วมีช่องว่างเปิดระหว่างฟันบนกับฟันล่าง
ฟันกัดเบี้ยว – จุดศูนย์กลางของฟันบนไม่ตรงกับฟันล่าง
ฟันห่าง – มีช่องว่างระหว่างฟันอันเกิดจากฟันหลุดหรือฟันที่ขึ้นไม่เต็ม
ฟันซ้อน – ฟันที่ขึ้นมามากเกินไปจนเกทับกัน
การรักษาด้วยทันตกรรมจัดฟันเป็นอย่างไร
การรักษาด้วยทันตกรรมจัดฟันมีหลายวิธีที่จะช่วยในการจัดฟัน จัดระเบียบกล้ามเนื้อและขากรรไกร โดยมีทั้งที่เป็นแบบติดถาวรและแบบถอดออกได้ ซึ่งเครื่องมือเหล่านี้จะทำการดัดฟันและขากรรไกรแบบนุ่มนวล ความรุนแรงของปัญหาของคุณจะเป็นตัวตัดสินว่าวิธีการจัดฟันแบบใดที่จะมีประสิทธิภาพมากที่สุด
เครื่องมือจัดฟันแบบติดถาวร
เหล็กดัดฟัน
เป็นวิธีการที่พบมากที่สุดประกอบด้วยยาง ลวด หรือเหล็ก โดยยางจะติดรอบฟันโดยใช้เป็นตัวยึดของอุปกรณ์ ส่วนเหล็กจะถูกเชื่อมติดกับด้านหน้าของฟัน เส้นลวดจะถูกร้อยผ่านแต่ละเหล็กและยึดติดกับยาง การดึงลวดให้ตึงขึ้นจะเป็นการเพิ่มแรงดึงที่ตัวฟัน และค่อย ๆ เคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่เหมาะสม เหล็กดัดฟันจะมีการปรับทุก ๆ เดือนเพื่อให้เกิดผลที่ต้องการ ซึ่งเวลาที่ใช้ในการจัดฟันอาจเริ่มตั้งแต่ ๒ – ๓ เดือน จนถึง ๒ – ๓ ปี ปัจจุบันนี้ เหล็กจัดฟันมีขนาดเล็กลง เบาลงและดูไม่เป็นโลหะเหมือนในอดีต นอกจากนี้ยังมีสีสันสดใสสำหรับเด็ก และแบบใสที่ผู้ใหญ่นิยมใช้อีกด้วย
อุปกรณ์ติดถาวรแบบพิเศษ
– สำหรับใช้ควบคุมการดูดนิ้ว หรือการใช้ลิ้นดัน โดยอุปกรณ์ชนิดนี้จะถูกติดกับฟันด้วยยาง เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่สะดวกสบาย จึงมักจะใช้เป็นทางเลือกสุดท้าย
อุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถาวร
– กรณีที่ฟันน้ำนมหลุดเป็นการถาวร อุปกรณ์รักษาช่องว่างจะถูกใช้จนกว่าฟันแท้จะขึ้นโดยจะใส่ยางติดกับฟันซี่ถัดจากช่องว่างด้านหนึ่ง และลวดจะต่อเข้ากับฟันซี่ถัดจากช่องว่างอีกด้านหนึ่ง
เครื่องมือจัดฟันแบบถอดได้
เครื่องจัดฟันแบบใส
– เป็นทางเลือกสำหรับผู้ใหญ่ที่ไม่อยากใส่เหล็กจัดฟันแบบถาวร โดยเครื่องมือนี้มีการใช้กันอย่างแพร่หลายมากขึ้นโดยสามารถดัดฟันได้เช่นเดียวกับเหล็กจัดฟันแบบถาวร เพียงแต่ไม่มีลวดและเหล็ก โดยอุปกรณ์นี้จะมองไม่เห็นเวลาใส่ และสามารถถอดออกได้เวลารับประทานอาหาร แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน
อุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถอดได้
– อุปกรณ์นี้ทำงานเช่นเดียวกับอุปกรณ์รักษาช่องว่างของฟันแบบถาวรโดยทำจากอะคริลิคที่ขนาดพอดีกับขากรรไกร และมีพลาสติกหรือลวดระหว่างฟันที่ต้องการรักษาช่องว่างไว้
อุปกรณ์จัดตำแหน่งของขากรรไกร
-อุปกรณ์นี้สามารถใส่จากขากรรไกรบนหรือล่างก็ได้ เพื่อที่จะจัดตำแหน่งของขากรรไกรให้อยู่ในจุดที่เหมาะสม เพื่อใช้แก้ไขอาการข้อต่อขากรรไกรผิดปกติ
อุปกรณ์ป้องกันริมฝีปากและแก้ม
– อุปกรณ์นี้ไว้ใช้สำหรับกันริมฝีปากและแก้มออกจากฟันเนื่องจากริมฝีปากและแก้มสามารถสร้างแรงกดทับที่ฟัน ซึ่งอุปกรณ์นี้จะช่วยลดแรงกดทับ
เครื่องมือขยายขากรรไกร
– อุปกรณ์นี้จะช่วยขยายขากรรไกรบน โดยมีลักษณะเป็นแผ่นพลาสติกที่ติดพอดีกับเพดานปาก และใช้แรงดันจากภายนอกด้วยการขันสกรูจะบังคับให้ข้อต่อขากรรไกรเปิดกว้างขึ้น
รีเทนเนอร์ (Removable retainers)
– เครื่องมือนี้จะถูกใส่ที่เพดานปากเพื่อป้องกันการเคลื่อนที่ของฟันกลับไปยังจุดเดิม โดยอาจถูกดัดแปลงเพื่อป้องกันการดูดนิ้วได้ด้วยเครือ่ งมอื จดั ฟนั ภายนอก – เครื่องมือนี้จะมีสายรัดรอบศีรษะ และต่อเข้ากับลวดด้านหน้าโดยเครื่องมือนี้จะช่วยชะลอการเติบโตของขากรรไกรบน และรักษาฟันด้านในอยู่ในตำแหน่งเดิมในขณะที่ฟันด้านหน้าจะถูกดึงเข้ามา
จัดฟันแฟชั่น
ฟังแค่ชื่อคำว่า “แฟชั่น” ก็คงจะรู้แล้วว่าไม่มีประโยชน์กับฟันของเรา เพียงแต่จะทำให้ฟันของเรามีสีสันขึ้น ดูเหมือนเด็กแอ๊บแบ๊ว น่ารักญี่ปุ่น ซึ่งได้รับความนิยมมากในกลุ่มเด็กวัยรุ่นเพราะจัดฟันแฟชั่น ไม่ต้องถอนฟัน ไม่ต้องตรวจเอกซเรย์ฟัน ทำให้ไม่เสียค่าใช้จ่ายมากวันนี้เรามาดูข้อดีและข้อเสียของการจัดฟันแฟชั่นกัน
อันตรายที่พบในการจัดฟันแฟชั่น
- ลวดหรือเหล็กดัดฟันที่ขายตามท้องตลาดเป็นลวดที่ไม่ได้ใช้สำหรับดัดฟันโดยเฉพาะ มีส่วนผสมของ ตะกั่ว โครเมียม สารหนู ฯลฯ ถ้าสะสมในร่างกายมาก ๆ จะทำให้ไตวาย
- แบลเกต (braces) ที่มีสีสันและนำมาติดฟันของเรา เมื่อเจอน้ำลายที่มีความเป็นกรดและด่าง จะทำให้สารเคมีจากสีเข้าสู่ร่างกายของเรานำไปสู่โรคภัยต่าง ๆ ได้
- ยางยึดฟัน สร้างไม่ได้มาตรฐาน ไม่มีการฆ่าเชื้อซึ่งจะมีเชื้อโรคสะสมหรือสารเคมี เมื่อเอามาติดในปากของเรา
- หากเราทำการจัดฟันแฟชั่นด้วยตัวเองอาจจะทำให้วัสดุในการจัดฟันหลุด เพราะไม่มีความแข็งแรงและเข้าไปในร่างกายหรือหากเป็นชิ้นใหญ่ก็จะติดที่หลอดลม และมีข่าวการเสียชีวิตมาแล้วสำนักงานแพทย์ สำนักงานสนับสนุน
สำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม ได้เปิดให้บริการจัดฟันแก่กำลังพลและบุตรข้าราชการสป. โดยได้รับการสนับสนุนจากสมาคมภริยาข้าราชการสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมในการจัดหาเครื่องมือจัดฟัน และได้รับการสนับสนุนจากโรงงานยาสูบ ในการจัดหาเก้าอี้ทันตกรรม อันจะเป็นประโยชน์แก่สุขภาพช่องปากของกำลังพลและบุตรข้าราชการสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหมต่อไป
